Konopnicka Maria Nowele, wiersze

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

A to ci tyjatr!... szepn�� Felek szczypn�wszy mi� do bol�cego.
WicuS! odezwa�a si� matka przerywanym g�osem biegaj do tego najpierwszego
,,hand1a , co dziesi�� z�otych dawa�. Do tego czarnego, wiesz? Niech przychodzi. I przy-
mkn�wszy zoczone oczy szepta�a :
Za psie pieni�dze przedam, zmarnuj�, a tobie, j�dzo, fl�dro, jedna wara od starych gra-
tów na ludzki dobytek wydziwia�... Nie u�yjesz! Nie u�yjesz!
I umilk�a wyczerpana zupe�nie.
Felek a� si� pi�tami po �ydkach bi�, tak ze mn� po �yda lecia�. MySleliSmy, �e go, Bóg
wie gdzie, szuka� przyjdzie, a on prawie wprost naszej bramy sta�. r�ce za pas u cha�ata za�o-
�y� i bokami spluwa�. Zupe�nie jakby czeka� na nas. Kiedy Felek podleciawszy szturchn�� go
31
w �okie�, b�ysn�y mu oczy zmru�one jak kotu i poci�gn�� nosem. Poszed� za nami pr�dko,
skwapliwie. Ale i on teraz wi�cej da� nie chcia�, jak równe dziewi�� z�otych . To ,,równe
mówi� takim g�osem jakby do onych dziewi�ciu z�otych przynajmniej z pó� rubla dok�ada�.
Matka znów si� zapali�a na twarzy.
Cz�owieku! krzykn�a. A to�e tego nie uby�o. A to�eScie pierw dziesi�� z�otych
dawali! A to�� to samo!
Nu, to co, �e to samo? odrzek� flegmatyczie handel . Ja si� namySla�...
Dajcie� ju� tak dziesi�� z�otych, jakeScie dawali. Miejcie� sumienie!...
Nu. ja sumienie mam! �eby ja sumienie nie mia�, toby ja oSm z�otych da�, a �e ja sumie-
nie mam. to ja dam równe dziewi��.
A �eby was Bóg ci�ko skara� za moj� krzywd� -j�kn�a matka.
Co to skara�! szarpn�� si� handel . Za co skara�?... Czy ja darmo chc� wzi��? Czy
ja plewy daj�? Nu, ja daj� gotowe pieni�dze.
Matka nic ju� nie odpowiedzia�a, twarz jej by�a tak bia�a, jak kr��ek op�atka. Kiedy �yd
liczy� pieni�dze, Felkowi oczy lata�y za ka�d� dziesi�tk�. Co tylko która by�a cho� troch� star-
ta, natychmiast j� z szeregu wyrzuca�, krzycz�c, �e fa�szywa. �yd syka� z pocz�tku, potem
rozczerwieni� si� tak, jakby go apopleksja tkn�� mia�a, zamierzy� si� raz nawet na Felka,
doprowadzony do ostatniej pasji, a� nagle uSmiechn�� si�, doby� z kamizelki grosz dobrze
sczernia�y i podaj�c go Folkowi rzek�:
Nu, ty m�dry ch�opiec! Ty urz�dnikiem b�dziesz! Na, tobie na piernik!
Ale Felek grosza me bra�.
Tu patrzcie, gdzieScie nie do�o�yli trojaka rzek� stukaj�c palcem w kupk� groszaków
maj�c� przedstawia� z�otówk�. Tu do�ó�cie, a mnie nie zawracajcie piernikami g�owy!
�yd cmoka� coraz silniej z podziwu.
A kluger Bub szepn�� sam do siebie.
Nareszcie doliczyli si� jakoS. �yd z �oskotem �elazko, moxdzierz i rondel do brudnego
worka wrzuci�, a mnie matka pos�a�a po w�gle i po chleb.
Kiedy ojciec przyszed�, pali� si� ju� w piecu ogie�, a my popijaliSmy kolejno wodziank�
z �elaznego garnczka.
Ojciec w progu przystan��, popatrzy� na ogie�, na nas. potem po izbie spojrza�, a kiedy
wzrok jego zatrzyma� si� na opró�nionej pó�ce, spuSci� oczy i na palcach do �ó�ka matczyne-
go podszed�.
Nied�ugo jakoS potem zel�a�o. Ogromny huk p�kaj�cych lodów na WiSle s�ycha� by�o nocami.
W�giel jednak ci�gleSmy jeszcze kupowali, bo wilgo� w izbie by�a taka. �e si� po Scianach s�czy�o.
Stancja nasza wypró�ni�a si� do czysta.
Na glanc... -jak mówi� Felek.
Posz�a gorsza matczyna suknia, poszed� zegar, posz�a balia, a kiedy i p�aszcz ojca granato-
wy poszed�, straci�em zupe�nie wiar� w te rzeczy, które s� ,,raz na ca�e �ycie , zw�aszcza po
niedawnym doSwiadczeniu z �elazkiem.
ChodziliSmy teraz po pustej izbie, jakby po koSciele, a Felek huka� z�o�ywszy przy ustach
d�onie, �eby mu echo odpowiada�o. Pan doktor wszak�e przychodzi� do matki, a i do apteki
lata�em. Garnek �elazny te� jeszcze by�. aleSmy rzadko kiedy obiad gotowali; uwarzy�o si�
ziemniaków na rano. to i na wieczór by�y. a w po�udnie toSmy latali za kotami gospodarza,
bo okrutnie po dachach wrzeszcza�y.
32
Jednego razu ojciec u kuferka na ziemi przysiad�, otworzy� go i d�ugo medytowa� nad nim.
A by�a tego dnia du�a odwil�. Z dachów ciek�o, wróble si� dar�y, a s�o�ce pierwszy raz tej
zimy do naszej suteryny zajrza�o. Ale matce by�o znowu gorzej. Ca�� noc kaszel j� m�czy�,
a pi� to wo�a�a wi�cej ni� pi�� razy. Lekarstwa nie by�o. Felek wspi�� si� na palce i ojcu przez
rami� patrzy�, MySla�, �e Bóg wie, co zobaczy, a tymczasem nic. Ojciec tylko g�ow� kiwa�,
w�sy skuba� i patrzy� w milczeniu na czerwone, le��ce na dnie zawini�tko. Si�gn�� wreszcie
po nie, harmonijk� wyj�� i siad�szy na matczyny m �ó�ku gra� zacz��.
Matka o�ywi�a si� nieco s�uchaj�c, kaza�a sobie Piotrusia poda� do �ó�ka, a i my stan�li-
Smy w pobli�u.
Zrazu gra� ojciec weso�o, a graj�c tak mówi� do matki:
Pami�tasz. Anulka, Bielany? Pami�tasz, jak my si� to poznali? Jakem ci to przygrywa� id�cy?
Pami�tam, serce rzek�a matka z cicha.
Albo to, pami�tasz?... To ci by�o w Trójc�, na odpuScie, na Solcu...
Pami�tam szepn�a matka.
T�gi sztajer ! mrukn�� do mnie Felek szturchn�wszy mnie pod �ebro.
Mia�aS wtedy t� ró�ow� w kratk� sukni� i okrutnie mi si� potem bez ciebie cni�o, coS ze
trzy dni mówi� ojciec mi�kkim g�osem. A to Anulka?...
Tego nic wiem...
Jak nie wiesz?... To przecie by�o na Woli, co my tam ze szwagrem poszli, com to kuflem
cisn�� w tego Niemca, �e si� do ciebie przysiad�...
A prawda! . -o szepn�a matka. [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Formularz